Bugün sizlerle İkigai felsefesini konuşmak istiyorum. Garcia & Hernandez (2017)’nin yeni çıkan kitabında da bahsettiği üzere İkigai felsefesi 4 temel uğraştan yola çıkarak ortaya atılmış antik bir felsefedir. Bu 4 uğraş MİSYON, MESLEK, TUTKU ve UĞRAŞ’tır. Okinowa’da yanı dünyanın en uzun yaşayan insanların olduğu Japon kentinde doğanlar herkesin bir İkigai’si olduğunu söylerler. Aşağıdaki diyagramda İkigai felsefesi özetlenmiştir.
İkigai felsefesi özünde emeklilik karşıtı bir anlam taşır. Bu durum Japoncada ‘‘işi temelli bırakmak’’ anlamına gelen emeklilik sözcüğünün olmamasından anlaşılabilir. Japon kültüründe hayata dair bir amacın olması o kadar önemlidir ki Türk kültüründeki emeklilik kavramı orada geçerli bile değildir. Okinowa yani namı değer Mavi Kuşak bölgesindeki asırlık kişilerle ilgili çalışmalar ilginç gerçekleri gün yüzüne çıkartmıştır. Okinawa, Sardinya, Loma Linda, Nicoya Peninsula ve İkaria’da yaşayan halk dünyanın herhangi bir yerine kıyasla daha uzun ömürlüdür. Bunun sırlarından biri de ‘‘Hara hachi bu’’ cümlesi yani midenin yüzde seksenini dolduracak kadar yemektir. Kadim Japon bilgeleri tıka basa yemek yememeyi öğütlemektedir. Bu da doymaya başladığını hissedilen anda yemek yemeyi bırakmak anlamına gelmektedir. Yediğimiz fazla yemeğe, atıştırmalığa, öğlen yemeğinden sonraki elmalı turtaya ihtiyaç duymadığımız bir gerçektir. Aslında bu gibi besinler kısa vadede zevk veren fakat yenmezse uzun vadede bizi daha mutlu edecek şeylerdir. Japon tabaklarının da çok daha küçük olması yemeğin yavaş hazmedilmesine ve ihtiyaç duyulandan çok yememeye sebebiyet vermektedir. Ayrıca moaia yani hayata bağlılık da genç kalmakta etkileyici bir unsurdur. Bu terim Okinawa’daki yerli halkın birbirini desteklemesinden ve yakın bağlar kurulmasından doğmuştur. Ortak çıkarlar adı altında birbirini kollayan Okinawa halkı bu sayede hem topluma hizmet etmekte hem de ortak birlikteliklerden mutluluk açığa çıkmaktadır.
Bir diğer etkileyici unsur da ‘‘mens sana in corpere sano’’ yani sağlam kafa sağlam vücutta bulunurdur. Bu klasik deyiş hem beden sağlığını hem de ruh sağlığının önemini özetlemektedir. Fiziksel egzersiz eksikliğinin ruh sağlığını negatif etkilediği bilinmektedir. Ayrıca zihinsel egzersiz yoksunluğu da bizim için kötüdür çünkü nöronlar arasındaki sinirsel bağın bozulmasına sebebiyet verir. Bu sebeple düzenli olarak beyin egzersizi yapmak çok önemlidir. Yeni bilgilerle karşılaşmak beyinde yeni bağlantılar kurulmasını sağlayacağından beyni canlandırabilir. Bu yüzden bulunduğumuz konumun dışına çıkmak ve kendimizi değişime açmak çok önemlidir. Oyun, dans ve spor gibi egzersizler zihne yeni bir uyaran sunacağından yalnızlığın ve yalnızlık kaynaklı depresyonun önüne geçebilir. Kaliforniya Üniversitesinde yapılan bir çalışma stresin hücresel yenilemeyi ve hücre yaşını etkileyen telomer adlı hücre yapısını zayıflattığını ve yaşlanmayı hızlandırdığı keşfedildi. Gün geçtikçe hızlanan ve bir koşuşturma içerisinde geçen hayatımızda stres çok önemli bir role sahiptir. Aslında doğal bir tepki olan stres sayesinde karşılaşılan zor durumlarla insanoğlu başa çıkmayı öğrenmiştir. Stres aşırı olmadığı sürece faydalı bir reaksiyondur. Stresi azaltmak için farkındalık yaratmak bir yol olabilir. Bu farkındalığı yaratmanın bir yolu meditasyondur. Solunum egzersizleri, yoga ve vücut taramaları yoluyla strese karşı konulabilir. Bunun yanı sıra az seviyede stresin faydalı olabileceği de öne sürülebilir. Ayrıca çok oturmanın da yaşlandıracağı öne sürülebilir. Oturmak hipertansiyon ve obezite gibi hastalıklara yol açabilir. Çok oturan çocuklarda obeztite oranları yüksektir ve buna bağlı olarak çeşitli sağlık sorunları ve risklere sebep olabilir. Biraz çabayla hem ruhsal hem de fiziksel olarak aktif bir yaşam biçimi yakalanabilir. Bunun için günlük alışkanlıklarımıza birkaç unsur eklemek yeterlidir.
Sağlıklı ve uzun bir yaşam sürmek için
Hoşlandığın her şeyden az ye
Erken yat, erken kalk ve sonra çık yürüyüşe
Her günü sükunetle yaşa ve keyfini çıkar yolculuğunun.
Sağlıklı ve uzun bir yaşam sürmek için
İyi geçinelim arkadaşlarımızla,
İlkbahar, yaz, sonbahar, kış
Her mevsimin mutlulukla çıkartırız tadını.
Parmaklarımızın ne kadar yaşlandığına takılmamak işin sırrı
Onları çalıştırmaya devam ettirirsen, kutlarsın yüzüncü yılını
Referans:
Garcia, H., & Miralles, F. (2017). Ikigai- Japonların Uzun ve Mutlu Yaşama Sırrı. Indigo Kitap, Esenler, İstanbul.
- Bildiri- #psikolojiörgünkalmalı - Temmuz 14, 2020
- Kaplanı Uyandırmak-Peter Levine - Haziran 18, 2020
- ”Çözünürlüğü Yüksek Hayatlar” - Aralık 23, 2019
